Marka Hakkının Sona Ermesi | Türkiye'nin Tescil Danışmanlık Şirketi
Marka hakkının sona ermesi hakkındaki makalemiz içerisinde tüm detayları bulabilirsiniz.
Marka Hakkının Sona Erme Nedenleri Nelerdir ?
Markanın hakkının sona erme nedenleri dört tane olup, bunlar aşağıda sayılmıştır.
• Markanın hükümsüzlüğü
• Markanın iptali
• Koruma süresinin dolması ve markanın süresi içinde yenilenmemesi.
• Marka sahibinin marka hakkından vazgeçmesi.
Marka Hakkından Vazgeçme Nedir ?
TESCİLLİ markadaki mal/hizmetlerin tamamından veya bir kısmından vazgeçebilir.
Vazgeçme için aşağıdaki belgelerin Kuruma sunulması zorunludur;
• Vazgeçilmek istenen markanın tescil numarası ile markanın tescil kapsamındaki mal veya hizmetlerin bir kısmından vazgeçilecek ise bu malların veya hizmetlerin sınıf numaraları da belirtilerek listelenmiş halini içeren talep formu,
• Talep vekil tarafından yapılmış ise vazgeçme yetkilerini açıkça içeren vekâletname,
• Sicile kayıtlı hak sahipleri tarafından marka hakkından vazgeçmeyi onaylayan beyan.
Marka hakkından vazgeçme nedeniyle marka hakkının sona ermesi Bültende yayımlanır. Birden fazla marka sahibinin olması durumunda marka hakkından vazgeçilmesi talebi tüm sahipler tarafından imzalanır. Ortak temsilcinin, diğer hak sahipleri adına marka hakkından vazgeçme yetkisi yoktur. Marka hakkından vazgeçme, sicile kayıt tarihi itibarıyla hüküm doğurur.
Markanın Hükümsüzlüğü Nedir ?
Markanın hükümsüzlüğü mahkemeden dava yolu ile talep edilir.
SMK M.5 ve 6 uyarınca mutlak/nispi ret nedenlerinden birinin mevcut olması hâlinde mahkeme tarafından markanın hükümsüzlüğüne karar verilir.
Menfaati olan herkes, Cumhuriyet savcıları veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları markanın hükümsüzlüğünü mahkemeden isteyebilir.
Hükümsüzlük davası, dava tarihinde sicilde marka sahibi olarak kayıtlı kişilere veya hukuki haleflerine karşı açılır. Markanın hükümsüzlüğü davalarında Kurum taraf gösterilmez.
Bir marka, SMK. 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b), (c) ve (d) bentlerine aykırı olarak tescil edilmiş olup da kullanım sonucunda tescil edildiği mal veya hizmetler bakımından hükümsüzlük talebinden önce ayırt edici nitelik kazanmışsa hükümsüz kılınamaz. (ayırt edici olmama, ticaret alanında cins/çeşit ifade etme, belirli bir meslek/sanatı ifade eden işaret)
Markanın kısmi hükümsüzlüğü de mümkündür.
Mahkeme tarafından marka örneğini değiştirecek biçimde hükümsüzlük kararı verilemez.
Marka sahibi, sonraki tarihli bir markanın kullanıldığını bildiği veya bilmesi gerektiği hâlde bu duruma birbirini izleyen BEŞ YIL boyunca sessiz kalmışsa, sonraki tarihli marka tescili kötüniyetli olmadıkça, markasını hükümsüzlük gerekçesi olarak ileri süremez.
SMK m.6/1 (benzerlik) nedeni ile açılan hükümsüzlük davalarında davalı taraf SMK m.19/2 uyarınca davacıdan kullanım ispatı talebinde bulunabilir. Bu durumda kullanıma ilişkin beş yıllık sürenin belirlenmesinde dava tarihi esas alınır. Ayrıca hükümsüzlüğü istenen markanın başvuru veya rüçhan tarihinde, davacının markası en az beş yıldır tescilli ise davacı ayrıca, söz konusu başvuru veya rüçhan tarihinde kullanım ispatını yerine getirmek zorundadır.
Hükümsüzlük kararının kesinleşmesinden sonra marka sicilden terkin edilir ve durum Bültende yayımlanır.
Markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesi hâlinde bu karar marka başvuru tarihinden itibaren etkili olup, markaya bu Kanunla sağlanan koruma hiç doğmamış sayılır. YANİ HÜKÜMSÜZLÜK KARARI GERİYE ETKİLİ OLUR.
Buna rağmen marka sahibinin ağır ihmali veya kötüniyetli olarak hareket etmesi nedeniyle zarar görenlerin tazminat talepleri saklı kalmak üzere, hükümsüzlük kararının geriye dönük etkisi aşağıdaki durumları etkilemez:
• Karardan önce, markanın sağladığı haklara tecavüz nedeniyle açılan davada verilen kesinleşmiş ve uygulanmış kararlar.
• Karardan önce kurulmuş ve uygulanmış sözleşmeler. Ama bu durumda sözleşmeler uyarınca ödenmiş bedelin, hakkaniyet gereği kısmen ya da tamamen iadesi istenebilir.
Markanın İptali Nedir ?
Aşağıda açıklanan iptal yetkisi, SMK m.26 yürürlüğe girene kadar mahkemeler tarafından kullanılır. SMK m.26, kanunun yayım tarihinden itibaren (10.01.2017) 7 yıl sonra yürürlüğe girer.
Aşağıdaki hâllerde talep üzerine Kurum tarafından markanın iptaline karar verilir:
• Marka, tescil tarihinden itibaren 5 yıl boyunca kullanılmazsa,
• Marka sahibinin fiillerinin veya gerekli önlemleri almamasının sonucu olarak markanın, tescilli olduğu mal veya hizmetler için yaygın bir ad (jenerik ad-örn. jilet) hâline gelmesi.
• Marka sahibi tarafından veya marka sahibinin izniyle gerçekleştirilen kullanım sonucunda markanın, tescilli olduğu mal veya hizmetlerin özellikle niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı konusunda halkı yanıltması.
• Garanti/ortak marka şartlarına aykırı kullanım
Markanın iptalini ancak ilgili kişiler talep edebilir.
Marka iptal talepleri, talep tarihinde sicilde marka sahibi olarak kayıtlı kişilere veya hukuki haleflerine karşı ileri sürülür.
Markanın, beş yıllık sürenin dolması ile iptal talebinin Kuruma sunulduğu tarih arasında tescil edildiği mal veya hizmetler bakımından ciddi biçimde kullanılmış olması hâlinde, “kullanmama nedenine dayalı” iptal talepleri reddedilir. İptal talebinde bulunulacağı düşünülerek kullanım gerçekleşmişse talebin Kuruma sunulmasından önceki ÜÇ AY içinde gerçekleşen kullanım dikkate alınmaz.
Markanın kısmen iptali de mümkündür.
Mahkeme ya da Kurum tarafından marka örneğini değiştirecek biçimde iptal kararı verilemez.
İptal talepleri, iptali istenen markanın sahibine tebliğ edilir. Marka sahibi bir ay içinde talebe ilişkin delillerini ve cevaplarını Kuruma sunar. Talep edilmesi halinde bu süre 1 aya kadar uzatılır.
Kurum, iddia ve savunmalar ile sunulan deliller çerçevesinde dosya üzerinden kararını verir.
Markanın iptaline karar verilmesi hâlinde bu karar, iptal talebinin Kuruma sunulduğu tarihten itibaren etkilidir. Ancak talep üzerine, iptal hâllerinin daha önceki bir tarihte doğmuş olması hâlinde iptal kararının bu tarihten itibaren etkili olacağına karar verilebilir.
İptal kararının kesinleşmesinden sonra marka sicilden terkin edilir ve durum Bültende yayımlanır.
Markanın Yenilenmesi Nedir ?
Markanın yenilenmesi, 10 yıllık koruma süresi sona eren ya da sona ermek üzere olan tescilli bir markanın koruma süresinin yeniden 10 yıl uzatılması anlamına gelir.
Yenileme talebi koruma süresinin sona erdiği tarihten önceki 6 AY içinde ya da ek ücret ödeyerek koruma süresinin sona erdiği tarihten itibaren 6 AYLIK süre içinde yapılabilir.
• Yenileme, önceki koruma süresinin sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren hüküm ifade eder.
• Her bir marka için ayrı ayrı yenileme talebinde bulunulması gerekir.
• Yenileme, sicile kaydedilir ve Bültende yayımlanır.
• Marka, tescil kapsamında bulunan mal/hizmetlerin BİR KISMI İÇİN de yenilenebilir.
• Ortak markanın tamamen yenilenmesi için gruba dâhil işletmelerden birinin talebi yeterlidir. Ama ortak markanın kısmen yenilenmesi için gruba dahil işletmelerin tümünün birlikte hareket etmesi zorunludur.
• Kısmi yenileme vekil tarafından yapılmış ise kısmi yenileme yetkisini açıkça içeren vekâletname gerekir.
• Kısmi yenilemede sicile kayıtlı hak sahiplerinin (örn. lisans) kısmi yenilemeyi onaylaması gerekir.
• Kısmi yenileme için yukarıda istenen belge/bilgilerden biri eksikse başvuru sahibine eksik bildiriminde bulunulmaz. Talep tümden yenileme olarak dikkate alınır. Keza kısmi yenilemenin de tam yenilemenin de ücreti aynıdır.
Marka Başvurusunun Geri Çekilmesi Nedir ?
Marka başvurusu, markanın tescil edilmesinden önce başvuru sahibi tarafından kısmen veya tamamen geri çekilebilir.
Marka başvurusunun geri çekilmesi için aşağıdaki belgelerin Kuruma sunulması zorunludur:
• Geri çekilmek istenen başvurunun numarası ile geri çekme talebine konu mal veya hizmetlerin sınıf numaraları da belirtilerek listelenmiş halini içeren talep formu.
• Talep vekil tarafından yapılmış ise geri çekme yetkisini açıkça içeren vekâletname.
• Sicile kayıtlı hak sahipleri tarafından geri çekmeyi onaylayan beyan.
Usulüne uygun olarak yapılmış geri çekme talebi, başvurunun işlemden kaldırılması sonucunu doğurur ve bu durum Bültende yayımlanır.
Birden fazla başvuru sahibinin olması durumunda, marka başvurusunun geri çekilmesi talebi tüm sahipler tarafından imzalanır.
Ortak temsilcinin, diğer hak sahipleri adına başvuruyu geri çekme yetkisi yoktur.
Markanın Bölünmesi Nedir ?
Marka başvurusu, başvuru sahibinin talebi üzerine, Kurum tarafından başvuru tescil edilene kadar iki veya daha fazla sayıda başvuruya bölünebilir.
Tescilli markalar bölünemez.
Bölünme işlemi sonucunda, ilk başvurunun kapsamındaki mal veya hizmetler, bölünmüş başvurular arasında dağıtılabilir.
Bölünmüş her başvuruya ayrı bir başvuru numarası verilir.
Yeni başvuru numarası alan bölünmüş başvurular, ilk başvurudan ve ilk başvurunun bölünmesi yoluyla oluşturulmuş diğer başvurulardan bağımsız olup, her bir bölünmüş başvuru ayrı işlem görmeye devam eder.
Bölünmüş başvurular, ilk başvurunun başvuru tarihini ve varsa rüçhan hakkını korur.
Bölünmüş başvurular tekrar birleştirilemez.
Aşağıdaki durumlarda başvurunun bölünmesi talebi kabul edilmez:
• Bölünmesi talep edilen başvurunun, yayıma itiraza konu olması halinde itiraza konu olan mal veya hizmetlerin bölünme nedeni ile farklı başvurularda yer alması.
• Bölünmesi talep edilen başvurunun, Kurumun ret kararına konu olması halinde itiraza konu olan mal veya hizmetlerin bölünme nedeni ile farklı başvurularda yer alması.
• Bölünme talebinin reddini gerekli kılan haklı sebeplerin varlığı.
Markanın Kullanılması Nedir ?
Tescil tarihinden itibaren beş yıl içinde haklı bir sebep olmadan tescil edildiği marka sınıfları bakımından marka sahibi tarafından Türkiye’de ciddi biçimde kullanılmayan ya da kullanımına beş yıl kesintisiz ara verilen markanın iptaline karar verilir. Aşağıda belirtilen durumlar da yukarıdaki fıkra anlamında markayı kullanma kabul edilir:
• Markanın ayırt edici karakteri değiştirilmeden farklı unsurlarla kullanılması.
• Markanın sadece ihracat amacıyla mal veya ambalajlarında kullanılması.(ithalat kullanım olarak kabul edilmemiş)
• Markanın, marka sahibinin izni ile kullanılması da marka sahibi tarafından kullanım olarak kabul edilir.
Jenerik Ad Nedir ?
Tescil edilmiş olan bir markanın, bir süre sonra tescile konu ürünün adı haline gelmesine jenerik ad/yaygın ad denir.
Marka isminin bir süre sonra o ürün için tanımlayıcı bir isim halinde gelmesi ilk bakışta marka sahibinin lehine gibi görünse de esasen marka tescili bakımından olumsuz bir sonuç yaratabilir. Keza marka sahibinin fiillerinin veya gerekli önlemleri almamasının sonucu olarak markanın, tescilli olduğu mal veya hizmetler için yaygın bir ad haline gelmesi halinde talep üzerine bahse konu markanın iptaline karar verilebilir. Bu durumda marka tescilinin iptal edilmesi ile tescilin sağladığı korumalar da ortadan kalkacaktır. Öyle ki, marka koruması ancak tescil yolu ile elde edilebilecektir.
Jenerik Ad Detayları
Tescilli bir markanın, basılı olarak veya elektronik ortamda sunulan sözlük, ansiklopedi ya da başka bir başvuru eserinde, tescilli olduğu belirtilmeden JENERİK AD izlenimi verecek şekilde yayımlanması durumunda, marka sahibinin talebine bağlı olarak yayımcı, elektronik ortamda sunulan eserlerde derhâl, basılı eserlerde ise yayımın talebi takip eden ilk baskısında markanın tescilli olduğunu belirtmek suretiyle yanlışlığı düzeltir ya da markayı eserden kaldırır. (Bu hükmün amacı, markanın, tescil kapsamındaki mal veya hizmetlerin jenerik adı haline dönüşmesinin önlenmesidir.)
Marka Devri Nasıl Yapılır ?
Marka, tescil edildiği mal ve hizmetler bakımından kısmen ya da tamamen üçüncü kişilere devredilebilir. Devir sözleşmesi NOTERDEN yapılmak zorundadır. Markanın kısmi olarak devri yani sadece tescile konu bazı mal ve hizmetler bakımından devri halinde, hangi mal ve hizmetlerin devredildiğinin devir sözleşmesinde açıkça belirtilmesi gerekir. Son olarak devir sözleşmesinin talep formunun doldurulması ve devir ücretinin ödenmesi ile birlikte Türk Patent ve Marka Kurumuna sunularak sicile kaydedilmesi gerekmektedir.