Fikri Haklar | Türkiye'nin Tescil Danışmanlık Şirketi
Fikri haklar, sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerini kapsamaktadır.
Eserin Unsurları Nelerdir ?
Fikir ve Sanat Eserleri üzerindeki haklar "Fikri Haklar" olarak, bunun dışında kalan diğer fikri ürünler üzerindeki haklar ise "Sınai Haklar" olarak anılmaktadır. Sınai haklar kapsamında giren marka, patent ve faydalı model ile tasarım hakkındaki bilgilere ilgili sayfa üzerinden ulaşabilirsiniz.
Eserin unsurlarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
-Eser sahibinin hususiyetini taşıması (sübjektif unsur)
- Eserin algılanabilir olması (objektif unsur)
- Kanunda sayılan eser kategorilerinden birine dahil olması (şekli unsur) olarak sayılabilir.
Kanun kapsamındaki korumadan ve tescilden yararlanmak için başvurmadan önce bir ürünün eser olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği ve kriterlere uygun olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. Böylece hem zaman kaybının hem de maddi kayıpların önüne geçilmiş olacaktır.
Fikir ve Sanat Eserlerinin Çeşitleri
1. İlim ve Edebiyat Eserleri
- Dil ve Yazı ile İfade Edilen Eserler
- Bilgisayar Programları ve Sözsüz Sahne Eserleri
- Estetik Niteliği Bulunmayan Teknik ve Bilimsel Fotoğraflar, Resimler, Maketler, Tasarımlar, Haritalar ve Projeler
2. Musiki Eserleri
3. Güzel Sanat Eserleri
- Yağlı ve suluboya tablolar; her türlü resimler, desenler, pasteller, gravürler, güzel yazılar ve tezhipler, kazıma, oyma, kakma veya benzeri usullerle maden, taş, ağaç veya diğer maddelerle çizilen veya tespit edilen eserler, kaligrafi, serigrafi,
- Heykeller, kabartmalar ve oymalar,
- Mimarlık eserleri,
- El işleri ve küçük sanat eserleri, minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri ile tekstil, moda tasarımları,
- Fotografik eserler ve slaytlar,
- Grafik eserler,
- Karikatür eserleri,
- Her türlü tiplemelerdir.
4. Sinema Eserleri
5. İşlenme ve Derleme Eserler
- Tercümeler,
- Roman, hikaye, şiir ve tiyatro piyesi gibi eserlerden birinin bu sayılan nevilerden bir başkasına çevrilmesi,
- Musiki, güzel sanatlar, ilim ve edebiyat eserlerinin filim haline sokulması veya filime alınmaya ve radyo ve televizyon ile yayıma müsait bir şekle sokulması;
- Musiki aranjman ve tertipleri;
- Güzel sanat eserlerinin bir şekilden diğer şekillere sokulması;
- Bir eser sahibinin bütün veya aynı cinsten olan eserlerinin külliyat haline konulması;
- Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde seçme ve toplama eserler tertibi;
- Henüz yayımlanmamış olan bir eserin ilmi araştırma ve çalışma neticesinde yayımlanmaya elverişli hale getirilmesi
- Başkasına ait bir eserin izah veya şerhi yahut kısaltılması.
- Bir bilgisayar programının uyarlanması, düzenlenmesi veya herhangi bir değişim yapılması.
Eser Sahibinin Hakları
Eser sahibinin hakları koruma altına alınacak hak ve menfaatler olarak fikir ve sanat eserleri üzerinde malî ve manevî haklar olarak sıralanabilir.
Eser Sahibinin Manevi Hakları
Manevi haklar; eser sahibinin eseriyle olan manevi bağları, ekonomik ve mali nitelikte olmayan haklarıdır. İlgili haklar eser sahibinin kişiliği ile ilgili ve eserin kişinin yaratıcı düşüncesinin bir ürünü olması nedeniyle ondan ayrılmayan temel haklardır.
Manevi haklar;
- Adın belirtilmesi yetkisi
- Eserde değişiklik yapılmasını menetme (önleme) yetkisi
- Eser sahibinin zilyet ve malike karşı hakları (eser sahibinin esere ulaşma hakkı) olarak sayılabilir.
Eser sahibi yaşadığı sürece manevi hakları kullanabilir ve eserini umuma arz edip etmemeye, umuma arz edecekse bunun yayımlanma zamanı ve tarzını belirlemeye sahip olur. Aynı zamandan eseri üzerinde kendisi değişiklikler yapabilir ve başkalarının gerçekleştirdiği hak kapsamındaki bu eylemleri engelleyebilir. Eser sahibinin belirtilen hakları, tescil ve telif haklarının alınmasıyla birlikte kuvvetleneceğinden hakların koruma altına alınması için işlemlerin gerçekleştirilmesi önem arz eder.
Eser sahibi manevi nitelikteki bu haklarını devredemez. Ancak belirtmek gerekir ki eser sahibi manevi haklarını devredemese de bu hakların kullanım yetkisini bir başkasına devredebilir. İlgili işlemler ofisimizce alanında yetkin uzmanlar tarafından titizlikle gerçekleştirilir.
Aynı zamanda manevi haklar eser sahibine sıkı sıkıya bağlı olduğundan miras yoluyla intikal etmezler.
Eser Sahibinin Mali Hakları
Mali haklar ise eser sahibinin eseriyle olan mali ve ekonomik bağlarını ifade eder. Bunlar eser sahibine ticari biçimde yararlanma olanakları sağladıklarından, bu hakları kullananlardan maddi karşılığını vermelerini isteme yetkisini temin ederler. Mali haklar;
- İşleme hakkı
- Çoğaltma hakkı
- Yayma hakkı
- Temsil hakkı
- İşaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı
- Güzel sanat eserlerinde satış bedelinden pay verilmesini isteme hakkı olarak sayılabilir.
Manevi hakların tersine; eser sahibinin ölümüyle eserle ilgili olarak tanınan mali haklar miras hükümlerine göre intikal edecektir.
Fikri Hakların Koruma Süresi Nedir ?
Fikri hakların koruma süresi, eser sahibinin yaşadığı müddetçe ve ölümünden itibaren 70 yıl devam eder.
Fikri Hakları Koruyucu Hukuk Davaları
Fikri hakları koruyucu hukuk davaları aşağıda liste halinde sayılmıştır.
1 - Tecavüzün Ref’i (Kaldırılması) Davası
2 - Tecavüzün Önlenmesi Davası
3 - Eser Sahipliğinin Tespiti Davası
4 - Tazminat Davaları
- Maddi Tazminat Davası
- Manevi Tazminat Davası
Bu noktada ihlal teşkil eden eylemlerin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için gerekli hukuki önlemlerin alınması gerekmektedir. YSA Hukuk’a bağlı bir tescil danışmanlık organizasyonu olan YSA Patent, koruma altına alınan ve daha sonrasında tecavüze uğrayan “fikri hakları” hukuki alanda da korunmaya devam etmektedir. YSA Hukuk olarak çalışmalarımız hakkında bilgi almak ve hukuki yolları öğrenmek adına www.ysahukuk.com.tr web adresini ziyaret edebilirsiniz.
Fikri Haklar Fiyat Çalışması
Fikri ve sınai haklar üzerinde yapacağımız tescil çalışmaları için bizlerden ücretsiz ön araştırma talep edebilirsiniz.